Liefhebbers herkennen ‘m onmiddellijk als een van de bekendste quotes uit dé Quote Film Aller Tijden Pulp Fiction. Hij kwam uit de mond van Marsellus Wallace (Ving Rhames) die bokser Butch (Bruce Willis) wilde overhalen om zich in de 5de ronde van zijn volgende match te laten vallen. “In the fifth your ass goes down”.
Waarom haal ik deze quote aan? Omdat het tijd is om het over pride te hebben. Over je trots of eergevoel als freelance copywriter, webdesigner, vormgever of andere professional.
En waarom je soms (in jezelf) moet zeggen: F**k pride. Pride only hurts, it never helps.
Ken je de scène niet? Kijk ‘m dan eerst nog even:
Herken je dit, creatieve professional?
Het is natuurlijk niet zomaar dat ik deze scène aanhaal.
Pride speelt in het bijzonder een rol bij al die beroepen waarbij je iets creatiefs produceert:
- Je ontwerpt een website
- Je schrijft een blogartikel
- Je maakt een advertentie
Om jouw concept vervolgens naar de klant te sturen en in spanning af te wachten…
En dan krijg je dat mailtje van de klant terug en open je het met een dichtgeknepen keel en een verhoogde hartslag om te lezen…
“Bedankt voor je concepttekst. Helaas is het totaal niet wat ik ervan verwachtte. Ik ben begonnen met het maken van opmerkingen in het concept, maar het is zo veel dat ik me afvraag of je wel de juiste tekstschrijver/webdesigner/copywriter voor deze klus bent.”
De klant
Au, voel je die steek? Dat is je gekrenkte trots. Pride hurts, but it never helps.
Imposter syndrome
Niet de feedback die je wilt ontvangen van een klant. Zeker niet als je ook nog eens vindt dat de kritiek onterecht is (en dat is in veel gevallen zo).
Er staat natuurlijk niet letterlijk dat je een oplichter en een charlatan bent, maar zo kan het wel voelen. Door de mand gevallen als professional. Ook wel bekend als het imposter syndrome.
Het is nooit leuk om te horen dat je werk waardeloos is, maar misschien is het nog wel moeilijker voor degenen in creatieve beroepen.
Velen van ons identificeren zich met ons werk, dus we voelen ons persoonlijk aangevallen als we ‘feedback’ ontvangen.
Je legt er je ziel en je zaligheid in en dan krijg je het terug met doorgestreepte regels, in rood aangegeven stukken en met talloze verzoeken tot wijziging en opmerkingen.
Iedereen die begint als copywriter wordt hiervoor gewaarschuwd. En toch komt het voor iedereen steeds weer keihard aan. En niet alleen die eerste keer.
Je denkt: ik heb 10 jaar ervaring. Ik ben een gepubliceerd auteur. Ik heb reclameprijzen gewonnen. Ik heb de kunstacademie cum laude afgerond. Wat maken ze mij nou? Misschien zal ik een keertje een klein beetje moeten schaven aan mijn werk, maar het kan nooit complete rommel zijn wat ik naar de klant stuur.
En in de meeste gevallen – zeker wanneer je je huiswerk hebt gedaan – zal die eerste versie ook een heel eind in de goede richting zijn. En krijg je constructieve feedback waarmee je vol goede moed aan de volgende fase begint.
Maar je moet ook realistisch zijn: zelfs de meest ervaren freelance professional zal niet altijd het doel in één schot weten te raken.
De in de psychologie beschreven negativiteitsbias zorgt ervoor dat we veel meer zwaarte toekennen aan slecht nieuws dan aan goed nieuws.
Dat is de reden waarom een klein beetje kritiek, hoe klein of terloops ook geuit, de kracht heeft om elk compliment dat je ooit hebt gehoord weer uit te wissen.
Je kunt zelfs boos worden of meteen de handdoek in de ring willen gooien als je zo’n mail krijgt.
Een korte handleiding voor negatieve feedback op je werk
Wat je ook doet, wacht altijd even totdat de ergste steek voorbij is. Reageer niet vanuit de eerste emotie, hoe verleidelijk ook.
En bepaal daarna je strategie.
Een paar opmerkingen vooraf:
- De kritiek richt zich op je werk, niet op jou als persoon. Ja, er zit altijd wat van jou in je creatieve werk. Dat maakt het ook zo lastig. Maar besef je: jij en de klant werken samen aan een oplossing voor een probleem. Misschien was de briefing nog niet helemaal duidelijk of heb je bepaalde vragen niet gesteld. Probeer afstand te scheppen tussen het werk en jij als persoon.
- De feedback is er om je verder te helpen. Je bent misschien nog niet zover als je had gehoopt, maar het is een stap verder op weg naar de dag dat je de eindfactuur kunt sturen. Kritiek op je werk is ook een vorm van voortgang van het project.
- Je kunt dit aan. Hoe frustrerend het ook lijkt om aan alle eisen van je klant te voldoen. Het duurt misschien wat langer en je moet de route naar het voltooide product misschien herzien, maar ook dit kun je oplossen.
Stap 1: accepteer de feedback
Respecteer de feedback, hoe onterecht deze ook kan lijken. Vraag vriendelijk om precisering als een klant niet veel verder komt dan ‘ik vind het niet leuk’ of ‘het is het nog niet’.
Het zal niet de eerste keer zijn dat de klant pas na je eerste voorstel informatie stuurt die je eigenlijk voorafgaand aan de opdracht had moeten hebben.
Het helpt om je in de schoenen van de klant te verplaatsen. Die wil waarschijnlijk gewoon het beste voor zijn of haar business en zit ook niet te wachten op correctierondes en vertraging. Voor klanten is het soms ook spannend om hun ‘kindje’ uit te besteden aan een externe professional.
Bedenkt dat met elk creatief proces nieuwe inzichten tijdens het proces naar voren komen en dat dit zeker niet aan jouw prestaties hoeft te liggen. Je moet de klant ook een beetje leren kennen en daarom is het soms nodig om aannames te doen (en er zo achter komen of ze werken of niet).
Als creatieve professional is het aan jou om dit project vlot te trekken. Linksom of rechtsom moet je verder zien te komen in het proces.
Stap 2: de kritiek op je werk begrijpen
Neem de tijd om de feedback te begrijpen. In eerste instantie ben je misschien geschrokken, boos of zelfs de wanhoop nabij, afhankelijk van de kritiek en de omvang ervan.
Lees de reactie twee keer rustig door, als dat kan. Slaap er een nachtje over voordat je reageert. Het voordeel: je onderbewuste verwerkt de kritiek, zodat je er de volgende dag alweer heel anders naar kijkt. Misschien weet je dan zelfs al een oplossing voor het probleem.
Feedback moet je altijd op een rustig moment in een rustige omgeving tot je nemen, niet waneer je wordt afgeleid, zoals tijdens een (online) vergadering.
Misschien moet je de klant bellen om verheldering te krijgen. Je moet dan eigenlijk proberen niet in de verdediging te schieten, maar vooral te luisteren. Zeg zo weinig mogelijk, maar probeer wat de klant zegt te begrijpen en vraag vooral door.
Heeft de klant moeite om uit te leggen wat hij of zij wil? Vraag dan om voorbeelden van andere websites/brochures/campagnes. Als je heel uiteenlopende voorbeelden krijgt, zegt je dat dat de klant eigenlijk ook niet precies weet wat hij wil.
Voel je niet verplicht om meteen met een reactie of een oplossing te komen. Het is prima om te zeggen dat je er even over na moet denken en dat je er later op terugkomt.
Werk je als freelancer voor een bureau, dan is het handig om te weten hoe de mensen bij het bureau erin staan. Vinden ze de kritiek terecht of hebben ze ook bedenkingen bij de opmerkingen van de klant.
Stap 3: verwerk de feedback stap voor stap
Heb je eenmaal helder in welke richting je moet werken om aan de kritiek van de klant tegemoet te komen? Bijt je er dan in vast.
Je kunt de gewenste wijzigingen op basis van de mail en de eventuele mondelinge toelichting stuk voor stuk doornemen.
Gaat het puur om bijgehouden wijzigingen in een Google Doc of Word-document? Dan is het nog makkelijker om te verwerken wat de klant wil.
Je zult zien: als je er eenmaal aan begint en je werkt de punten één voor één af, dan maak je vanzelf voortgang.
Stap 4: aanvaard of verwerp de kritiek
Dat laatste wil overigens niet zeggen dat je maar klakkeloos alle voorgestelde wijzigingen van de klant moet accepteren.
Bedenk of de klant een punt heeft of dat je jouw werk op basis van jouw professionele kwaliteiten wilt verdedigen.
Sommige copywriters gaan makkelijk mee met door de klant gewenste wijzigingen. Anderen begrijpen niet dat de klant juist die ene geweldige zin wil wijzigen in iets vlaks en nietszeggends.
Iedereen staat hier weer anders in. Mijn ervaring is dat de best betalende klanten meestal ook wel openstaan voor jouw argumentatie en de keuzes die je hebt gemaakt.
Geloof je ergens in? Maakt de klant het met zijn of haar opmerkingen juist minder origineel, minder converterend of minder passend bij het merk?
Beargumenteer dan waarom jij het juist zo hebt gedaan.
Blijft de klant ook na jouw verzet voet bij stuk houden, dan doe je er in de meeste gevallen het beste aan om hem zijn zin te geven. Het is het niet waard om ruzie met je klant te maken om je gelijk te halen.
Dat is dat stukje pride dat je naast je neer moet kunnen leggen als je een succesvolle praktijk te runnen hebt.
Hoe voorkom je de pride sting?
Ook feedback die onoplosbaar lijkt, is in veel gevallen op te lossen.
Maar liever wil je dit hele gedoe niet meemaken. Wat moet je nu doen om de pride sting zo veel mogelijk te voorkomen?
In de meeste gevallen heeft onverwachte feedback te maken met te weinig weten voordat je begint.
Dus:
- Zorg ervoor dat je het product of de dienst van je klant begrijpt.
- Weet wie de doelgroep is.
- Weet waarom het product of de dienst bijzonder is.
- En: weet ook waar jouw kracht ligt met copywriting of webdesign en of de klant hierbij past.
Kortom. Begin niet te snel aan het project. Vraag die klant eerst het hemd van het lijf.
Om te voorkomen dat ik deze stap te snel maak, zet ik bij nieuwe klanten een combinatie van een briefingsformulier (met daarin alle essentiële vragen) in én een interview.
Hebben ze geen tijd voor een fatsoenlijke briefing of een normale deadline? Pas op, dat is een rode vlag.
Mocht je tijdens deze voorbereidingen op het project om de een of andere reden denken dat de klus toch niet helemaal voor jou bestemd is, dan is dat meestal een reden om het project alsnog terug te geven.
Je wilt professioneel zijn, maar dat mag nooit ten koste gaan van je mentale gezondheid.
Misschien ken je wel een collega-freelancer die een betere match met deze klant zou zijn?
En als laatste: zorg ervoor dat je elk project zo begroot dat je een flinke hoeveelheid feedback incalculeert.
Niet is zo frustrerend als een te lage offerte te hebben afgegeven en er dan ook nog uren de tijd in moeten steken om het voor de klant naar tevredenheid af te ronden.
Hou hierbij ook rekening met het aantal correctierondes en zorg dat dit duidelijk in je voorwaarden staat.
Wat klanten kunnen doen om het makkelijker te maken
Werk je aan klantzijde regelmatig met copywriters of andere creatieve professionals?
Als klant kun je ook helpen om het proces voor je freelancer zo helder mogelijk te maken. Vooraf tijd inruimen voor een goede briefing scheelt frustratie aan beide kanten en veel verloren tijd.
- Zet de freelancer niet te veel onder druk met een te krappe deadline.
- Geef helder en uitgebreid antwoord op alle vragen.
- Wees ook tijdens het proces beschikbaar voor vragen en feedback.
- Wees duidelijk over wat je niet aanspreekt en hoe dat op te lossen is na de oplevering van de eerste versie.
- Breng de feedback op een opbouwende manier (als de freelancer de plank heeft misgeslagen, is het misschien beter om hier even over te bellen).
Kijktip: hier nog een video met de grootste misverstanden uit copywriting-vak:
Bronnen: ABC Copywriting, SuccesWorks en ProCopywriters, beeld: magicalquote.com.