Bijgewerkt op 29 november 2022
Ben je al een tijdje zzp’er of freelancer, dan zul je dit rijtje wel herkennen. Overweeg je zelfstandige te worden of ben je het pas kort, doe er dan je voordeel mee. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
Met dit lijstje ontmasker je probleemklanten voordat je voor ze gaat werken.
1. ‘Beste,’
Je ziet het soms al aan de aanhef in de e-mail. Degene die je mailt heeft niet verder gekeken dan je mailadres en noemt je kortweg ‘beste’. Zelfs geen moeite gedaan om je naam even achter ‘beste’ te schrijven. Terwijl je naam toch duidelijk op je contactpagina staat.
Mails met ‘Geachte heer/mevrouw’ kom ik ook tegen. En eerlijk gezegd heb ik geen goede ervaringen met contacten die op deze manier beginnen. Sterker nog, als ik vervolgens mijn tarieven mail (juist omdat deze rode vlag vaak wordt gecombineerd met rode vlag nummer 2), hoor je meestal nooit meer wat terug.
2. ‘Wat kost dat?’
Op zich een legitieme vraag. Maar toch, direct naar de prijs van iets hengelen zonder dat je enige informatie of toelichting geeft, is meestal geen goed teken. Deze aanvragen komen vrijwel uitsluitend via e-mail binnen en ik vermoed dat ze gewoon een beetje aan het hengelen zijn naar tarieven.
Gelukkig heb ik sinds enige tijd een goede oplossing: een tarievenkaart met mijn prijzen voor enkele veelvoorkomende diensten: een persbericht, een blogartikel, een aantal slogans, een pagina webtekst.
Voortaan verwijs ik de ‘wat kost dat?’-klanten direct naar deze pagina.
O ja, let ook op de rode vlag: kan ik een gratis proeftekst/proefproduct/probeerdienst krijgen? Dat kan je uren van je tijd kosten zonder dat je er iets voor terugkrijgt. Freelancen is niet gratis.
3. ‘Kan ik een korting krijgen?’
Ik geef toe: deze komt niet veel meer voor, maar in het begin van mijn carrière als copywriter trof ik deze wel regelmatig in de mailbox aan. Om een korting vragen, zonder op het geleverde werk te willen inleveren. Soms in combinatie met rode vlag nummer 8: mooi voor in je portfolio.
Oppassen als klanten hierom vragen, want als je klakkeloos een korting geeft dan was je eerste offerte dus sowieso te hoog. Bovendien: de klant verwacht nu voor eventuele vervolgopdrachten ook een korting, zodat je niet meer van je gereduceerde tarief afkomt.
Als de klant echt moeite heeft met het bedrag en je wilt de opdracht toch graag doen, dan kun je er wat werkzaamheden afhalen. Je schrijf dan blogartikelen van wat minder woorden of je beperkt het aantal te schrijven webteksten.
4. ‘Dit hoeft niet lang te duren.’
Met andere woorden: ik verwacht voor dit piepkleine klusje geen hoge offerte. Maar daar ga je als freelancer natuurlijk helemaal zelf over. Bovendien: als het een klusje van niks was geweest, zou de klant het niet uit hoeven besteden.
5. ‘Ik heb het z.s.m. nodig’
In managementtaal ook wel ASAP genoemd. Soms schrijven of zeggen ‘opdrachtgevers’ zelfs doodleuk ‘gisteren’ op mijn vraag of ze een deadline hebben.
Begrijp me goed: deadlines zijn prima. Nodig zelfs. Maar interne strubbelingen en vertragingen kun je niet op het bordje van de freelancer schuiven. Die heeft gewoon tijd nodig om iets goeds neer te zetten en z.s.m. is dan verre van ideaal.
6. ‘De vorige ontwerpers/tekstschrijvers/zzp’ers waren allemaal niks.’
Een forse rode vlag is deze opmerking die ik toch vrij vaak hoor. ‘Die andere copywriters konden er geen bal van.’ Het is dan belangrijk om door te vragen.
Het kan zijn dat iemand teleurgesteld is in het werk van een collega. Maar als dat structureel blijkt te zijn en je bent de zoveelste freelancer die het klusje op mag gaan knappen, ligt het dan misschien niet aan de klant zelf?
7. ‘Zullen we dagelijks even telefonisch overleggen?’
Deze hangt samen met de rode vlag ‘je moet op locatie werken’. Telefoongesprekken zijn prima als er een agenda is en er iets moet worden besproken dat niet kan worden gedaan via e-mail, Zoom, Slack, Skype, Teamviewer enzovoorts. Maar standaard een dagelijks telefoontje om in te checken betekent dat de klant je waarschijnlijk niet vertrouwt of jou niet ziet als expert.
8. ‘Goed voor je portfolio.’
Meestal in combinatie met weinig willen betalen of een forse korting eisen. Maar helaas, ‘exposure’ betaalt onze rekeningen niet. En we beslissen nog altijd zelf of we iets voor minder geld willen doen omdat we het zo interessant vinden. Een tijdje terug een dikke hit op de socials met de hashtag #tegendebakker.
9. ‘Als dit goed gaat, heb ik nog veel meer werk voor je.’
Of iets in die strekking. Het komt allemaal op hetzelfde neer. Als je nu een leuke korting geeft of een flinke stap extra doet, ligt er meer werk in het verschiet. Het freelancers-equivalent van de welbekende worst voor de neus.
Ik kan alleen maar zeggen: trap er niet in. Je moet nog maar zien of er een vervolg op het werk komt. Daarom zou ik eerder afspreken dat je bijvoorbeeld wel een interessante prijs kunt maken bij bepaalde volume-afspraken.
Of ook een goeie: je biedt de klant meteen een abonnement aan.
10. ‘…’
Ofwel: het blijft stil aan jouw kant van de telefoon of mailbox. In het Angelsaksische deel van de wereld beter bekend als ghosting.
De klant reageert pas na dagen of in het geheel niet. Da’s meestal geen goede voorbode voor snelle betalingen.
11. ‘Kun je meteen even reageren?’
Het tegenovergestelde komt ook voor: een klant belt of mailt je meerdere malen per dag en verwacht dan direct een antwoord. Ook ’s avonds of in het weekend. Het kan niet anders of dit leidt tot teleurstelling.
12. ‘Dat weet ik niet.’
Stel vragen. Veel vragen. Alleen zo kun je goed werk leveren als freelancer. Als een klant je vragen ontwijkt of niet wil beantwoorden, is dat een heel grote dieprode vlag. Ook als je klanten spreekt die niet weten wat ze willen. Bespaar jezelf de frustratie.
13. Wat zegt je intuïtie?
Tot slot: vertrouw op je intuïtie. Die heeft het vaak bij het goede eind. Geeft een klant je de kriebels? Is hij of zij ronduit griezelig? Voelt het om wat voor reden dan ook niet goed? Ren dan hard weg.
Jouw rode vlaggen?
Ongetwijfeld herken je een paar (of misschien wel alle) van de rode vlaggen voor freelancers uit het bovenstaande lijstje. Maar mogelijk heb je zelf ook nog wel voorbeelden van mailtjes, vragen of zinsnedes waar je nekharen van overeind gaan staan.
Ik wil weten wat jouw persoonlijke rode vlaggen zijn. Laat het me weten in een reactie hieronder.
Foto: Public Domain Pictures.