Veel schrijvers maken inmiddels gebruik van AI (artificiële intelligentie) bij het schrijven van verschillende teksten. Prima als je AI als een stuk schrijfgereedschap gebruikt. Waar je wel op moet letten, is ervoor zorgen dat je teksten niet klinken alsof ze door ChatGPT, Gemini of een andere AI-tool geschreven zijn. Hier heb ik wat tips om je teksten minder robotisch te laten klinken.
1. Toon empathie
Laat zien dat je de uitdagingen waar je doelgroep mee worstelt, herkent. Open met een herkenbaar probleem in je tekst. Haak in op een actueel thema. Laat zien dat je de wereld van je lezer begrijpt.
2. Verwerk eigen ervaringen
Jouw eigen ervaringen maken jou uniek als persoon. Kun je wat van deze ervaringen in je tekst verwerken, dan maak je ‘m meteen menselijker. Geen ervaringen die iedereen opdoet, maar juist ervaringen die passen bij jou als schrijver.
3. Vervang cliché-uitdrukkingen
AI-taalmodellen willen nog weleens vervallen in clichés, juist omdat ze menselijke taal zo veel mogelijk willen imiteren. Die clichés kunnen ‘m zitten in het taalgebruik zelf, maar ook in het schrijven in stereotypen over bijvoorbeeld Nederlanders of Spanjaarden. Gebruik je creativiteit als schrijver om clichés om te buigen.
4. Gooi je eigen woorden in de mix
Ik lees teksten die ik met behulp van AI heb gegenereerd altijd na op opvallend taalgebruik. Ik vervang woorden die ik zelf niet zo zou schrijven voor woorden die ik wél gebruik. Dan krijg je een tekst die dichter ligt bij hoe je hem zelf zou schrijven. (Zo gebruikt AI vrij veel bijwoorden, onnodige plechtige taal en andere luie woorden die ik zelf zou schrappen.)
Dit geldt overigens ook voor de hele toon en stijl, al kun je AI steeds beter jouw toon en stijl laten imiteren, als je die voedt met wat eerder schrijfwerk van jouw hand.
5. Verwerk er herkenbare voorbeelden in
Natuurlijk, met een paar goede voorbeelden, maak je elke tekst direct beter. Ook een generieke AI-tekst kun je veel sprekender maken vanuit je eigen praktijk. In mijn blogartikelen gebruik ik vaak voorbeelden van klanten of websites die ik zelf beheer.
6. Maak het specifieker
Hoe specifieker, hoe beter. Dat geldt vaak bij het schrijven van teksten. Dan hebben we het over specifieke voorbeelden zoals ik hierboven schreef, maar ook over cijfers of lokale cultuur. AI heeft nog weleens de neiging om ‘de hele wereld’ op één grote hoop te gooien, als je begrijpt wat ik bedoel.
7. Gebruik emotie
Waar robots niet goed in zijn, daar moet jij ze mee helpen. Met het toevoegen van emotie bijvoorbeeld. Maak er een verhaal van een held van die een obstakel moet overwinnen (storytelling), laat zien wat het verhaal met jou of met anderen deed of verwerk er andere menselijke emoties als boosheid of verdriet in.
Bonustip: redigeer op juistheid
AI-taalmodellen zijn gemaakt om menselijke spraak te kopiëren, maar ze begrijpen niet echt wat ze zeggen. Zo rollen er beweringen uit die je nog moet checken op juistheid. Kijk zeker nog eens goed naar de namen, cijfers, data, feiten en cijfers, citaten en verwijzingen.
Controleer ook op samenhang van de tekst. AI wil nog weleens gaan ‘hallucineren’ als ze eigenlijk geen kaas kan maken van het onderwerp.
Je ziet het, de rol van de menselijke schrijver en redacteur is nog niet te onderschatten bij het schrijven vaan aantrekkelijke en leesbare teksten. Toch kan AI ook een belangrijke rol spelen in het schrijf- en researchproces.
Hoe zet jij AI in op een natuurlijke manier? Laat het me weten door hieronder een reactie achter te laten.
Beeld boven: Midjourney.