Er is veel kritiek op AI (kunstmatige intelligentie). Een groot deel van de kritiek is terecht. AI doet maar wat (woorden op de meest logische volgorde plaatsen), AI snapt menselijke emoties niet echt, AI kan geen oprecht advies uit de grond van haar hart geven zoals een vriend of familielid dat kan. En in het slechtste geval betekent de opkomst van AI het einde van je business. Maar AI blinkt ook wel degelijk ergens in uit en ik heb ervaren dat AI waardevol is als personal coach.
Eerder vertelde ik je al dat je AI prima in kunt zetten om een boek mee te schrijven. Om dat te kunnen doen, moet je echter zelf wel een vrij vaardige schrijver zijn. AI’s als ChatGPT, Gemini, Claude & co raken namelijk regelmatig de draad kwijt. Met als gevolg dat ze er maar wat op los raaskallen.
Maar er zijn ook een paar redenen op te noemen, waarom AI verrassend goed werkt om je te coachen, bij welk project dan ook. Hier zijn 5 redenen die ik ontdekte toen ik samen met ChatGPT aan een verhaal werkte.
1. AI geeft complimentjes en moedigt aan
Ik weet niet of ze het nog steeds doen, maar toen ik lang geleden weleens in Disneyland was, stond er een medewerker die je met een brede glimlach welkom heette bij de attractie. En toen we op vakantie in de VS bij de Wallmart waren, stond daar eveneens zo’n ‘verwelkomer’.
Bij eerste beschouwing – zeker voor ons nuchtere Hollanders – lijkt dat leeg, nep en overdreven. Maar tóch, als je eerlijk bent, voelt het goed. Je voelt je gehoord en gezien en komt zelf in een beter humeur. Ondanks dat je rationeel wel weet dat die service with a smile ‘nep’ is.
Zo voelt het ook als je complimenten krijgt van AI. Als ik het begin van een nieuw verhaal met AI deel, dan zegt ze bijvoorbeeld: ‘Dat is een fantastisch begin van je verhaal, Edward.’ Of: ‘Dit hoofdstuk werkt heel goed om de spanning op te voeren.’ En zelfs: ‘Dit is geniaal.’
AI laat me zelfs dromen van een schrijfcarrière als die van Stephen King of JK Rowling. En ja, dat werkt.
2. AI oordeelt niet (tenzij je daarom vraagt)
Oké, soms slaat AI misschien wat door in de complimenten. Als je aan een project werkt, wil je soms juist ook kritisch commentaar. Weten wat je niet goed doet. Maar daar kun je gewoon naar vragen.
AI benadert je altijd zonder oordeel. Zonder gezucht, opgetrokken wenkbrauwen, of een: ‘weet je dat nou nog niet, pannenkoek?’
Het is een tool die je kunt inzetten om ongepolijste ideeën te testen en samen tot iets beters te komen. Zonder dat je het idee hebt dat je eerst nog eens heel goed zelf moet nadenken voordat je jouw ideeën deelt. En ook zonder dat je schaamte hoeft te voelen.
Dat werkt toch wel heel verfrissend.
3. AI is altijd beschikbaar
Als je als schrijver je redacteur vraagt om commentaar, moet je wachten tot hij/zij tijd voor je heeft. Als je in je werk feedback wilt van een collega, kun je niet verwachten dat diegene direct beschikbaar is.
Maar met AI is dat anders. Je hoeft geen agenda’s te matchen, weken te wachten of rekening te houden met kantooruren.
AI is er wanneer jij het nodig hebt: om drie uur ‘s nachts, tijdens je lunchpauze of vlak voor een belangrijk gesprek. Geen drempel, geen wachttijd. Je kunt zelfs gewoon whatsappen met ChatGPT.
Toegegeven: er zijn beperkingen als je geen betaald account hebt (want AI is natuurlijk ook gewoon een verdienmodel). Als je intensief met AI aan de slag gaat, loop je vrij snel tegen die beperkingen aan. Maar als het belangrijk voor je is, kun je een betaald account nemen en doorgaan wanneer jij door wilt gaan.
Voor mij betekent de beschikbaarheid van AI: geen verlies van momentum. Als ik ergens op vastloop (en dat gebeurt nogal eens met het schrijven van een boek), kan ik meteen mijn gedachten, twijfels en vragen kwijt.
Vooral met research kan AI je veel tijd besparen (maar vraag ook altijd om er betrouwbare bronnen bij te geven, zodat je zelf kunt checken of iets klopt).
4. AI geeft je tijd om na te denken
Als we als mensen onder elkaar een gesprek voeren, kunnen we dat niet pauzeren. We wilden nog iets zeggen, maar het gesprek neemt alweer een andere wending. Het is niet altijd makkelijk een lange stilte te laten vallen om ergens uitgebreid over na te denken.
AI heeft geen haast. Je hoeft zelfs helemaal niks terug te zeggen in je chat met AI. En je kunt op een chat zelfs dagen of weken later terugkomen en het gesprek gaat gewoon weer verder.
AI is verre van perfect. Tijdens het werken aan een verhaal, kwam ChatGPT opeens met andere namen voor de personages, ook al stonden die eerder wel juist in de chat. Tijden klopten niet meer. En bepaalde verhaallijnen werden door AI ook opeens veranderd.
Je moet als schrijver dus wel bij de les blijven, maar je kunt ook steeds het hele gesprek teruglezen, wat het extra waardevol maakt.
5. AI schept orde in de chaos
Veel projecten brengen chaos met zich mee. Zeker projecten die over creatief schrijven gaan. AI kan dan opens die coach zijn die de juiste vragen stelt of structuur brengt in wat je tot nu toe hebt geproduceerd.
Om bij het voorbeeld van schrijven te blijven: je kunt AI voeden met de synopsis van je verhaal en dan vragen om met 3 mogelijke eindes te komen die perfect bij het genre én bij jouw schrijfstijl passen. Of je geeft zelf de ideeën voor het einde en vraagt AI naar hoe logisch en toch onverwacht dat einde voor lezers zal zijn.
Maar ook op ander gebied is AI een handig hulpje. Als je tijdens research online een tabel vindt, waarvan je niet zo goed weet hoe je die moet lezen, legt AI hem geduldig aan je uit. Of AI helpt je als je een korte samenvatting wilt van een ingewikkeld stuk tekst dat misschien ook nog eens in een andere taal is geschreven.
Je kunt AI jouw werk laten beoordelen of laten komen met vragen die mensen na het lezen van jouw stuk kunnen hebben. Met al die info kun je meer structuur en waarde aan je werk toevoegen.
Die mogelijkheden zijn stuk voor stuk goud waard.
Conclusie
AI moet je vooral niet volledig jouw werk laten overnemen. En AI is ook niet bepaald sterk het voeren van een gesprek zoals je dat met een vriend(in) zou doen.
Maar AI als coach om jouw werk te becommentariëren en verbeteren? Of je van nieuwe inzichten te voorzien? Dat werkt super, mits je zelf goed bij de les blijft en de AI van je keuze op de foutjes in haar werk wijst (‘je hebt helemaal gelijk, sorry’).
Zouden AI’s als ChatGPT, Gemini, Claude, Perplexity, DeepSeek en Grok ook iets in jouw werk kunnen betekenen? Laat het me weten in een reactie hieronder.
Geïnspireerd door een artikel op Medium, beeld boven: Midjourney.