Bijgewerkt op 2 november 2020
Gamen is al lang geen spelletje meer. In de afgelopen 30 jaar is de game-industrie uitgegroeid tot een miljardenbusiness, die de muziekindustrie en de filmindustrie met gemak overtreft. Het succes van games inspireerde bedrijven en organisaties elementen van games te integreren in hun marketingaanpak. Kortom, we hebben het over gamification.
Wat is gamification?
Gamification is het toevoegen van technieken en psychologische inzichten uit de wereld van games aan alledaagse activiteiten om die socialer, interactiever en leuker te maken én om menselijk gedrag te sturen.
Bij gamification (soms ook in het Nederlands gamificatie genoemd) gebruiken we spelelementen om de ervaring van gebruikers te verrijken, ze te motiveren door te gaan en hun betrokkenheid te vergroten.
En laat dat nu precies zijn wat we met moderne marketing willen bereiken!
Waarom is gamification zo populair?
Gaming is al lang niet meer uitsluitend voor die clichématige, bleke zolderkamernerds van vroeger. Want gamen doe anno nu gewoon in de huiskamer of onderweg. Op je smartphone, smartwatch en tablet. En ja, ook nog steeds op je Nintendo, Xbox, PlayStation of pc.
Iedereen gamet. Mama gamet, papa gamet en de kinderen, die gamen ook. Games hebben zich opgewerkt tot in de top 3 van tijdsbestedingen, direct na televisie en internet. Het is dan ook niet meer dan logisch dat games invloed hebben op marketing en reclame.
Games zijn zo uitnodigend doordat ze slim zijn opgebouwd:
- Door gemakkelijk te beginnen en het ons steeds moeilijker te maken.
- We halen bevrediging uit het overwinnen van virtuele obstakels.
- We gloeien van opwinding wanneer we een beloning krijgen.
Als we stijgen in rang of in status, dan is voelt dat goed. Zeker wanneer we deze beloningen kunnen delen met anderen. Mensen zijn sociale dieren en houden ervan om zich met anderen te vergelijken.
Slimme marketeers maken dus gebruik van de rijke set aan mogelijkheden die games ons hebben geleerd.
Hoe pas je gamification in jouw marketing toe?
Hoe kun je dit toepassen voor jouw merk? Dat is een belangrijke opdracht voor iedereen die graag loyalere, meer betrokken klanten wil.
Een belangrijk doel van gamification is het vergroten van interactie. Zo kun je beloningen geven aan klanten die zich met jouw producten of diensten bezighouden.
Neem daarom de tijd om te experimenteren totdat je de juiste strategie vindt die perfect bij je merk past. Leer ondertussen van anderen en pas de beste inzichten toe in jouw business.
Voorbeelden van gamification
We hoeven niet lang te zoeken naar voorbeelden van gamification. Deze vind je overal. Van bij de bakker om de hoek tot bij grote, corporate websites. Ik bespreek hieronder een paar voorbeelden van gamification die iedereen kent.
Doodles van Google
Google komt regelmatig met z’n zogenoemde doodles, filmpjes of spelletjes die je kunt doen op de zoekpahina, zoals hier ter gelegenheid van Halloween:
Social media
Sociale media staan erom bekend dat ze gameplay-elementen verwerken om ons het platform zo veel mogelijk te laten gebruiken. Facebook heeft tegenwoordig badges als ‘Visuele verhalenverteller’ en ‘Rijzende ster’ om je aan te moedigen reacties achter te laten.
Een van de eerste toepassingen van gamification in sociale netwerken was Foursquare, waarbij je moest ‘inchecken’ bij winkels en bedrijven. Foursquare heeft inmiddels een andere invulling gekregen, maar het concept van ‘inchecken’ hebben andere sociale media gretig overgenomen.
Webshops en online platforms
Vanzelfsprekend zetten webshops en andere platforms gamification ten volle in om hun targets te halen. Zo heeft het boekingsplatform Booking.com met zijn loyaliteitsprogramma Genius verschillende ‘levels’ met voordelen voor vaste klanten.
Maar ook veel andere shops maken op de een of andere manier gebruik van gamification:
- Punten sparen voor korting.
- Vrienden uitnodigen voor extraatjes.
- Een wedstrijd waarmee je producten kunt winnen.
Onderwijs en cursussen
Het onderwijs heeft gamification helemaal omarmd als middel om leerlingen en cursisten bij de les te houden. Je kunt punten verdienen door lessen te volgen, je krijgt een badge bij voldoende voortgang en je ziet hoe je presteert ten opzichte van anderen.
Gamification in het onderwijs is waarschijnlijk een van de oudste vormen van gamification. Sterker nog, succesvol onderwijs – ergens beter in worden en tegelijkertijd gemotiveerd blijven – is op zich al een spel.
Als je van dezelfde generatie bent als ik, kun je je misschien nog herinneren dat we op de basisschool het spel met de helikopter op de MSX speelden: Topografie Nederland.
Je moest dan met de helikopter naar de genoemde plaatsnamen vliegen. Had je het goed, dan kreeg je extra tijd en moeilijkere plaatsnamen. Gamification pur sang.
Tijdens je werk
Ook in je werk kun je steeds meer voorbeelden van gamification tegenkomen. Terwijl ik dit artikel schrijf, heb ik zelfs te maken met gamification: de Yoast SEO-plugin is er een goed voorbeeld van. Pas als ik alle bolletje op ‘groen’ heb staan, is mijn artikel af.
Ook bij tekstverwerkers kun je tegenwoordig vaak doelen instellen, waardoor het makkelijker wordt om ze te bereiken.
In het verkeer
Als je je rijbewijs wilt halen breng je het best eerst een paar uurtjes in de simulator door. Als je dat papiertje dan eindelijk hebt en in de auto stapt, schotelt het dashboard je een game voor: probeer zo ‘groen’ mogelijk te rijden. Je wordt beloond met een mooi plantje of een groene knop.
Bij het sporten
De sport is ook typisch zo’n terrein waar het toevoegen van gameplay een groot verschil in motivatie kan maken. Vrijwel iedereen sport tegenwoordig met gebruikmaking van een app of een smartwatch.
De apps stimuleren je je eigen records te verbreken of om nog even door te gaan om je streak in stand te houden.
In producten
Gamification zetten fabrikanten ook steeds meer in voor ‘gewone’ producten. Een voorbeeld is een elektrische tandenborstel voor kinderen, die niet alleen een blitse kleurcombinatie heeft, maar die na een minuut ook een vrolijk melodietje laat horen als teken dat je op de helft van je poetsbeurt zit. Of die zelfs vergezeld gaat van een game-app.
Serious gaming
Gaming wordt ook serieus ingezet. Artsen in opleiding spelen games om te leren opereren of om dementie te herkennen en piloten in training gebruiken een virtual-realitybril en een joystick om een Boeing te leren vliegen.
Gamification toepassen: de beste tips
Wat zijn nu slimme tips om gamification toe te passen in jouw zaken? Een paar makkelijk te integreren elementen zijn de volgende:
De voortgangsbalk
Moeten je (potentiële) klanten een vragenlijst invullen of een cursus doorlopen? Met een voortgangsbalk wordt het proces inzichtelijk gemaakt en haken ze minder snel af.
Badges en beloningen
PlayStation en Xbox kennen al lang een beloningensysteem: door spellen te spelen kun je trophies verdienen. Dergelijke beloningen gaan vaak vergezeld van een leuk plaatje en een kek geluidje. Er komt wat dopamine vrij, want je hebt weer een trofee verdiend!
Apps als Duolingo hebben goed door hoe ze je moeten motiveren: regelmatig een virtuele badge uitdelen om je het gevoel van prestatie te geven.
Competitie
We zijn mensen en sociale dieren. We vergelijken ons doorlopend met anderen en willen daarbij graag positief afsteken. Daarom meten we ons met anderen in opleidingen, in het werk, in de sport en ook in games.
Iets simpels als het toevoegen van een scorebord kan al zorgen voor meer betrokkenheid bij je game.
Wat ga jij doen met gamification?
En, krijg je al ideeën om spelelementen in jouw organisatie toe te passen? Of heb je zelf goede voorbeelden van gamification in jouw bedrijf? Laat het weten door hieronder een reactie achter te laten.